Muzeum Zamkowe w Sandomierzu zaprasza na wystawę czasową „Mit mebli kolbuszowskich”.
Uroczysty wernisaż odbędzie się 7 listopada (piątek), o godz. 18: 00, a ekspozycja będzie dostępna dla zwiedzających do 8 marca 2026 roku.
Projekt realizowany we współpracy z Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej.
Głównym założeniem przygotowywanej ekspozycji jest przybliżenie twórczości meblarskiej związanej z warsztatem kolbuszowskim oraz zwrócenie uwagi na konieczność podniesienia świadomości ekologicznej – w kontekście Puszczy Sandomierskiej, miejsca, z którego pochodził surowiec do wykonania tych mebli.
Wystawa zostanie poświęcona często pomijanemu, a jednocześnie wzbudzającemu liczne kontrowersje tematowi wytwórczości stolarskiej w Kolbuszowej oraz wywodzącemu się stąd terminowi „mebli kolbuszowskich”.
Ośrodek meblarski w Kolbuszowej działał głównie na przestrzeni XVIII i XIX w i był związany z czołowymi rodami magnackimi dawnej Rzeczypospolitej. Rozwojowi ośrodka w pierwszej, a zwłaszcza w drugiej połowie XVIII w., sprzyjało korzystne położenie w obrębie Puszczy Sandomierskiej, z której pochodził surowiec, oraz w pobliżu dorzecza Wisły, umożliwiającego transport wytwarzanych sprzętów m.in. do Krakowa, Warszawy i Gdańska.
Odbiorcami mebli byli magnaci, średniozamożna szlachta i mieszczaństwo. Popularność tych wyrobów oraz ich rozpowszechnienie na terenie całej ówczesnej Polski przyczyniły się do wyodrębnienia specyficznego typu „mebla kolbuszowskiego”.
Na ekspozycji zaprezentowanych zostanie ponad czterdzieści zabytkowych mebli wiązanych z warsztatem kolbuszowskim, a także obrazy i fotografie ilustrujące historię meblarstwa.
Ponadto odtworzony zostanie warsztat stolarski, pojawią się również elementy związane z technologią wykonywania mebli oraz ich zdobienia.
Na ekspozycji zaprezentowana zostanie również historia oraz charakterystyka przyrodnicza Puszczy Sandomierskiej, podkreślająca związki człowieka z otaczającym go światem, z którego czerpano surowce – jak w przypadku stolarzy kolbuszowskich.
Oprócz wielkoformatowych fotografii puszczy pokazane zostaną reprezentatywne gatunki flory i fauny, ze szczególnym uwzględnieniem drzew wykorzystywanych w produkcji mebli.
W ramach wystawy wydana zostanie publikacja towarzysząca oraz zaplanowana jest organizacja wydarzeń związanych zarówno z meblami kolbuszowskimi, jak i tematyką ekologiczną na przykładzie Puszczy Sandomierskiej.
Na ekspozycji oraz w publikacji towarzyszącej zaprezentowane zostały obiekty lub wizerunki obiektów pochodzące z Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, Muzeum Warszawy, Muzeum Narodowego w Kielcach, Muzeum – Zamku w Łańcucie, Zamku Królewskiego w Warszawie – Muzeum, Muzeum Ziemi Tarnowskiej, Muzeum Zamoyskich w Kozłówce, Muzeum Podkarpackiego w Krośnie, Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Narodowego w Lublinie, Zamku Królewskiego na Wawelu – Państwowe Zbiory Sztuki, Muzeum Krakowa, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Miejskiego w Berlinie, Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu oddział Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich, Muzeum Wnętrz Pałacowych oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, Muzeum Diecezjalne Dom Jana Długosza w Sandomierzu, Muzeum Okręgowego w Rzeszowie, Państwa Skotnickich, Muzeum Zamkowego w Sandomierzu, Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie, Archiwum Naukowego Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, Archiwum Państwowego w Lublinie, Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, Instytutu Botaniki PAN w Krakowie, Ośrodka Kultury Leśnej w Gołuchowie, Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN w Krakowie, Nadleśnictwa Daleszyce, Arkadiusza Mańczyka, TVP 3 Rzeszów, Charlesa Rose’a.
Wydarzenie zostało objęte honorowym patronatem:
- Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Marty Cienkowskiej,
- Marszałka Województwa Podkarpackiego – Władysława Ortyla,
- Marszałek Województwa Świętokrzyskiego – Renaty Janik.
Wystawa powstaje dzięki wsparciu finansowemu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego.
Ekspozycja została objęta patronatem medialnym:
Portal historyczny Dzieje.pl, TVP Info, TVP 3 Kielce, TVP 3 Rzeszów, Polskie Radio Kielce, Spotkania z Zabytkami, Wernisażeria, Rynek i Sztuka, Biznes i Styl, Radio Leliwa, Tygodnik Nadwiślański wraz z portalem tyna.info.pl, Gazeta Codzienna Nowiny, portal nowiny24.pl.
